Phân biệt các loại nhựa và mức độ ảnh hưởng của nó đến sức khỏe con người

Dưới đáy các vật dụng bằng nhựa đều có ký hiệu tái chế, cùng một chữ số dao dộng từ 1 đến 7 và có các chữ viết tắt như PETE, PP, PS,… Dựa vào những ký hiệu này, chúng ta sẽ biết được mức độ an toàn của chúng và có thể tái chế được hay không, từ đó lựa chọn cách sử dụng hợp lý, an toàn với sức khoẻ và góp phần bảo vệ môi trường. 

Nhựa số 1 – PETE hoặc PET (Polyethylene Terephthalate):

Nhựa số 1 an toàn cho thực phẩm và rất dễ tái chế. Bạn sẽ thấy ký hiệu số 1 ở các chai nước ngọt, nước suối, dầu ăn, nước sốt, sốt mỳ ống, hoặc thực phẩm đóng hộp một lần (one-use). Nhựa gia dụng thường giữ các chất lỏng rất dễ bị trơ nước lọc, nhưng ít ai chú ý đến điểm yếu dễ giải phóng các chất có hại từ vi khuẩn, đồng nghĩa với nó an toàn với tính năng thực phẩm sẽ giảm dần sau khi sử dụng lần đầu tiên.

Nhựa số 2 – HDPE (High Density Polyethylene):

Nhựa số 2 có màu đục, bề mặt trơn tru nên khó tích tụ vi khuẩn, ít bị thấm nước và được đánh giá an toàn vượt trội hơn. Bạn sẽ tìm thấy loại nhựa này trong các loại chai đựng sữa, dầu ăn, bình nước trái cây, hộp ngũ cốc, hộp sữa chua, can dầu gội đầu, can nước rửa chén, hộp đựng rác, hộp đựng thực phẩm đông lạnh, túi nhựa.

Nhựa số 3 – V hoặc PVC (Vinyl):

Nhựa PVC có độ thành rẻ, độ dẻo cao, dễ nóng chảy và hình dạng được ứng dụng trong công nghiệp. PVC chứa các hóa chất như Phthalate, DEHA có thể gây hại nghiêm trọng đến gan, thận, xương và hệ sinh sản. Vì thế nên tuyệt đối không sử dụng sản phẩm làm từ PVC để đựng thực phẩm nóng, đun nấu và đốt.

Nhựa số 3 được sử dụng để làm màng bọc thực phẩm, áo mưa, ống hút, vải giả da, xây dựng (ống nước), bao bọc dây điện, vỏ một số loại thiết bị. Nhựa hoặc sản xuất trên thế giới đã tẩy chay PVC, nhưng trên thị trường vẫn xuất hiện bởi tính rẻ tiền làm bằng loại nhựa này, do đó các bậc phụ huynh nên cân nhắc sản phẩm kĩ lưỡng khi lựa chọn đồ chơi cho trẻ em.

Nhựa số 4 – LDPE (Low Density Polyethylene):

Nhựa số 4 thường được dùng để sản xuất các loại túi nhựa, các loại chai có độ dẻo, gói ni lông, giấy gói thực phẩm, hộp đựng thực phẩm... Tuy LDPE được cho là an toàn cho sức khỏe nhưng nó lại không được tái chế nhiều.

Nhựa số 5 – PP (Polypropylene):

PP được xem là người bạn thân thiện với con người và môi trường. Đặc tính của nhựa PP là chịu nhiệt tốt, dễ tái chế, an toàn khi tiếp xúc với thực phẩm. Bạn sẽ bắt gặp nhựa PP trong các loại hộp thực phẩm, chai đựng nước, hộp đựng thuốc, vỏ chai siro, ống hút, đồ chơi trẻ em, dây thừng...

Nhựa PP có khả năng chịu nhiệt lên đến 130°C và được ứng dụng trong sản xuất hộp đựng thức ăn, hộp sữa chua, đồ nhựa gia dụng, bàn ghế nhựa. Nhựa PP có tính bền, dẻo dai, an toàn với sức khỏe con người, được đánh giá là loại nhựa thân thiện nhất.

Nhựa số 6 – PS (Polystyrene):

Nhựa số 6 thường thấy ở các loại hộp, chén, đĩa, muỗng dùng 1 lần. PS có khả năng chịu nhiệt kém, không an toàn khi tiếp xúc với thực phẩm nóng, dễ phát tán các chất độc hại ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Nhựa PS, cũng như sản phẩm làm từ PS không được ứng dụng nhiều trong đời sống hiện nay bởi các tác hại cho môi trường.

Nhựa số 7 – Các hợp chất khác:

Sản phẩm có ký hiệu số 7 là tập hợp của các chất không thuộc 6 loại kể trên. Polycarbonate (PC) được sử dụng nhiều trong nhựa số 7 và có khả năng gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Mặc dù trên thị trường rất hiếm gặp các loại hộp đựng thực phẩm và đồ gia dụng làm từ nhựa số 7, nhưng mọi người cần lưu ý khi chọn mua. Bên cạnh đó, hầu hết các chương trình tái chế đều không chấp nhận loại nhựa này.

Một số lưu ý khi sử dụng nhựa:

• Các loại nhựa số 3, 6, 7 có nguy cơ tiềm ẩn độc hại rất lớn nên chúng ta cần đặc biệt lưu ý và hạn chế sử dụng cho thực phẩm.

• Nhựa số 1: chỉ nên dùng một lần duy nhất. Nếu tái sử dụng sẽ tiềm ẩn nguy cơ sinh ra chất độc hại. Hãy nhớ, nhựa số 1 chỉ an toàn cho sử dụng một lần duy nhất và không được tái sử dụng cho đựng thực phẩm nóng.

• Không cho nhựa tiếp xúc với các chất tẩy rửa mạnh, ngay cả những loại nước rửa chén chứa hóa chất tẩy rửa mạnh cũng có thể làm phá vỡ kết cấu của nhựa, khiến các chất độc hại dễ dàng giải phóng và xâm nhập vào thực phẩm.

• Đọc kỹ cảnh báo an toàn của các sản phẩm nhựa.

• Đừng chủ quan vào nhãn dán “Microwave safe” hay “Microwavable” trên các hộp nhựa vì đó không hẳn là an toàn tuyệt đối cho việc đựng thực phẩm. Thực tế, nhựa không bị nóng chảy khi quay trong lò vi sóng, nhưng không đồng nghĩa là đảm bảo an toàn tuyệt đối. Khi nhựa tiếp xúc nhiệt độ cao, các chất độc hại vẫn có thể thôi nhiễm vào thực phẩm.

• Nên thay các loại hộp, bình nhựa bằng thủy tinh để chứa nước, sữa, tương dấm, dầu ăn, nước mắm...

• Hạn chế dùng đồ nhựa trong thực phẩm nóng, đồ uống nóng như nước sôi, cà phê, canh, cháo.

• Không nên tái sử dụng chai nhựa số 1 (PETE) nhiều lần. Chai nhựa càng dùng lâu thì càng dễ nứt vỡ, trầy xước, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, đồng thời giải phóng các chất độc hại.

Các chất độc có trong nhựa và tác hại của nó:

• Phthalate: có trong nhựa số 3 (PVC). Đây là chất dễ gây ảnh hưởng đến hệ sinh sản, nội tiết tố và sự phát triển của trẻ nhỏ.

• DEHA (diethylhexyladipate): có trong nhựa số 3, cũng gây ung thư và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh sản, gan, thận.

• Bisphenol A (BPA): có trong nhựa số 7, là chất gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến não bộ, tuyến tiền liệt ở thai nhi, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

???? Tóm lại:

• An toàn nhất khi dùng nhựa số 2 (HDPE), số 4 (LDPE), số 5 (PP).

• Cần hạn chế hoặc tránh nhựa số 3, 6, 7 vì có nguy cơ cao đến sức khỏe.

• Nhựa số 1 (PETE) chỉ nên dùng một lần duy nhất, tuyệt đối không tái sử dụng để đựng thực phẩm nóng.